Κτισμένος
όλος από πεντελικό μάρμαρο ο μεγάλος ναός της Αθηνάς, ο Παρθενών,
βρίσκεται πάνω στην Ακρόπολη και θεωρείται το τελειότερο μημείο της
αρχαίας τέχνης και η ενσάρκωση της ομορφιάς. Είναι δημιούργημα των
αρχιτεκτόνων Ικτίνου και Καλλικράτη και του γλύπτη Φειδία.
Ο ναος με τις 46 κολόνες δωρικού ρυθμού είναι "περίπτερος
αμφιπρόστυλος". Μέσα στον Παρθενώνα ήταν στημένο το κολοσσιαίο
χρεσελεφάντινο άγαλμα της Παρθένου Αθηνάς, έργο του Φειδία, που είχε
ύψος 12 μέτρα και ήταν στολισμένο με πολυτιμότατα πετράδια.
Στη βυζαντινή εποχή, ο Παρθενών είχε γίνει εκκλησία της Παναγίας, και
στα χρόνια της Τουρκοκρατίας τζαμί. Το 1687 καταστράφηκε από βομβαρδισμό
του Ενετού στραγηγού Μοροζίνη, που πολεμούσε τότε με τους Τούρκους.
Πολλά γλυπτά του λεηλατήθηκαν προπάντων από τον Άγγλο Λόρδο Ελγίνο, που
αφαίρεσε κομμάτια από το αέτωμα του ναού. Ωστόσο, παρ'όλες τις
καταστροφές και το πέρασμα του χρόνου δεν έσβησε η άφθαστη τέχνη του
Παρθενώνα, που θα μένη πάντα για κάθε πολιτισμένο άνθρωπο σαν ιερό
προσκύνημα του αθάνατου ελληνικού πνεύματος.
Ανάγλυφα εστόλιζαν το επιστύλιο του ναού και τα αετώματα του. Στο
ανατολικό αέτωμα ήταν ιστορημένη η γέννηση της Αθηνάς που βγήκε από το
κεφάλι του Δία και στο δυτικό αέτωμα η φιλονικία της θεάς με τον
Ποσειδώνα. Κατά τα τελευταίο χρόνια έγινε από τους αρχαιολόγους μας
μερική αναστήλωση των πεσμένων κατα γής σπονδύλων και αποσπασμάτων του
ναού και συμπληρώθηκαν αρκετοί κίονες.